Best books

2024

• Debutant Johannes Westendorps schreef met De maat van alle dingen een gedurfde roman rond een terreuraanslag op het centraal station van Utrecht. Hij verweeft alledaagse scènes, rapteksten, brieven, transcripties van afgetapte telefoongesprekken, ambtelijke stukken, en meer. Deze korte fragmenten vormen samen patronen en verhalen die allemaal verband houden met de aanslag.
• In All Fours van Miranda July worstelt een vijfenveertigjarige vrouw met de overgang, gooit haar leven om en zet alles op het spel. Zonder schuldgevoelens duikt ze vol in het leven, met de nodige excessen. Dit rare, sexy, queer boek verkent de (peri)menopauze, waarbij de escapades en verlangens voortkomen uit een wanhopige poging om niet in de afgrond van de toekomst te vallen.
• In Benjamin Labatuts De Maniac staat de Hongaars-Amerikaanse wetenschapper John von Neumann centraal. In een mengeling van fictie en non-fictie gaat het boek over de grenzen van de rede, van ons logisch denken.
• Lied van de profeet (Vert. Tjadine Stheeman en Lidwien Biekmann) van Paul Lynch schetst een angstaanjagend beeld van een westers land dat afglijdt naar totalitarisme en burgeroorlog. De winnaar van de Booker Prize 2023 vangt de sociale en politieke onrust van het huidige moment en benadrukt hoe ontkenning van de werkelijkheid een grote rol speelt. Terwijl de Ierse machthebbers de regels aanpassen, beseft de hoofdpersoon te laat dat de situatie onomkeerbaar is.
• Dag (Vert. Lucie van Rooijen en Inger Limburg) van Michael Cunningham is een familiesaga over liefde, desillusie en verlies. Het speelt zich af op 5 april gedurende drie opeenvolgende jaren: 2019, 2020 en 2021. Ondanks deze sprongen in de tijd, lijkt het alsof het verhaal zich op één dag afspeelt, verdeeld over ochtend, middag en avond. Een roman over de aanloop naar, het hoogtepunt van en de nasleep van de pandemie.
• In het voorjaar van 1986, terwijl de ramp met de kerncentrale van Tsjernobyl radioactieve straling verspreidde, klonk geruststellend: ‘Niets aan de hand, kameraad.’ In De onzichtbaren beschrijft Frank Nellen het Oekraïne van de jaren zeventig, tachtig en negentig, waar de communistische heilstaat langzaam verloren gaat. Zijn personages, zoals de slimme Pavel, aanvankelijk een fel communist maar later een gedesillusioneerde activist, en verteller Dani, de inschikkelijke burger die zijn lot ondergaat, belichamen het systeem dat de ‘onzichtbaren’ verplettert.
• Oersoep van Bregje Hofstede: Wild, uitdagend, geestverruimend en vooral levendig boek waarin de woorden over de pagina dansen, omdat er zoveel te zeggen valt over geboorte en dood.
• Ilse Josepha Lazaroms vestigt zich na twintig jaar rondzwerven op een vaste plek, met haar dochtertje. In Elders verkent ze ouderschap en intergenerationeel trauma, terwijl ze naar de oorzaak van haar ontheemding zoekt in de hoop te aarden.
• In Jean Baptiste Andrea’s Duivels en heiligen wordt de 15-jarige Joseph wees en belandt in het sadistische weeshuis de Grens. Hij vindt hoop door pianoles te geven aan Rose, een rijkeluismeisje. Hun ontsnappingspoging – hij uit het weeshuis en zij uit haar benauwende familie – mislukt. Een ander levensgevaarlijk plan van Joseph en zijn vrienden leidt tot een spannende climax. Geen ‘eind goed, al goed’, want jaren later zoekt de oude Joseph nog steeds naar zijn jeugdliefde Rose.
• Paul Hardings Dit andere paradijs (Vert. Jan Fastenau) is een episch verhaal over een groepje verschoppelingen op een eilandje voor de Amerikaanse kust, ruim een eeuw geleden. Ze zijn arm en lijden vaak honger, maar zijn gevrijwaard van de discriminatie op het vasteland. Tot een idealistische schoolmeester de aandacht van de autoriteiten vestigt op de erbarmerlijke omstandigheden, met als gevolg de gedwongen evacuatie van het eiland.

2023

1. Ian McEwan’s Lessons is a chronicle of our times through the prism of one man’s life: Can we fully control the course of our lives without harming others? How do global events shape our lives and our memories? What can we learn from past traumas?
2. Rebecca Makkai’s I Have Some Questions for You: A gripping mystery unfolds when a murder at a prestigious boarding school two decades ago is the focus of a podcast examined through the #metoo lens. Questions arise about the adequacy of the police investigation at the time and the reliability of the memories of former students.
3. In de labyrintische roman De diepst verborgen herinnering van de mens (Vert. Jelle Noorman) vertelt de Senegalees Mohamed Mbougar Sarr over de zoektocht naar de mysterieuze schrijver van een meesterwerk dat nagenoeg verloren raakte na een beschuldiging van plagiaat.
4. Effecten, een roman over macht, kapitaal, klasse en privilege, behoorde volgens ‘The Nation’ tot de beste boeken van 1937. Die fictieve bestseller is de rode draad in Hernan Diaz’ Vermogen (Vert. Harm Damsma en Niek Miedema), waarin elk van de vier delen een andere draai geeft aan de gebeurtenissen beschreven in de roman uit de jaren dertig. Een vernuftig in elkaar gestoken drama vol verrassingen en leugens.
5. The Latecomer by Jean Hanff Korelitz is an intricately crafted novel. Centering on a triplet and a fourth test-tube offspring, it explores themes of grief, guilt, hope, despair, privilege, ethnicity, tradition, religion, old family traumas, and the fascinating yet uncanny human tendency to cling to one another, as well as to art, household goods, memories, and expectations.
6. Dunkelblum zwijgt (Vert. Annemarie Vlaming) van Eva Menasse: In een fictief stadje vond ooit een bloedbad plaats maar de bevolking bleef zwijgen, al geven de Hitlerjongens van weleer in de kroeg nog altijd hoog op van hun gloriedagen in het Derde Rijk.
7. Georgi Gospodinovs Schuilplaats voor andere tijden (Vert. Hellen Kooijman): een grote roman over Europa, waar het ‘virus van het verleden’ zich steeds meer verspreidt, nostalgie vergif is en de behoefte aan een toekomst groot is. In dit rijke literaire werk nemen naties het initiatief om referenda te houden, met als inzet het tijdperk waarin ze willen terugkeren.
8. Sacha Bronwassers Luister: Trefzekere roman over een au pair die na dramatische verwikkelingen met een docent een uitweg zoekt bij een Parijs gezin. Wie zij is interesseert hen niet. De geschiedenissen van zowel de au pair als de vader van het gezin worden verbonden met terreuraanslagen in de Franse hoofdstad.
9. Razorblade Tears by S.A. Cosby: In this gripping tale, two fathers, one white and one black, both from Virginia, unite with a common purpose: to honor their gay sons in death by doing right by them where they may have failed in life. These two hardened ex-cons must confront not only the perpetrators, but also their own deep-seated prejudices against their children and each other. This thriller delves into themes of homophobia and racism and surpasses the author’s previous work, Blacktop Wasteland.
10. De trein naar Samarkand (vert. Arthur Langeveld), de derde roman van Guzel Jachina, over een treinreis met vijfhonderd hongerende weeskinderen, die tijdens de hongersnood in de Sovjet-Unie van 1923 naar het voedselrijke zuiden worden gebracht. Het is een tocht vol onvoorstelbare wreedheid, een van de vele zwarte bladzijden uit de Russische geschiedenis, maar ook van zelfopoffering en menselijke goedheid.
11. Gijs Wilbrinks De Beesten: Met veel bravoure geschreven. Na dit boek, ben ik blij dat ik in de stad ben opgegroeid. Ik heb niks met motoren, nertsenfokkers en troebele familiebanden. Maar ik maakte graag 400 bladzijden deel uit van het wilde oosten.
12. Regicide (Vert. Rogier van Kappel) van Robert Harris (An Officer and a Spy), een spannend boek over twee puriteins christelijke militairen die naar New England vluchten omdat ze door een perfide mensenjager worden gezocht voor de moord op de Engelse koning Karel I.
13. Lize Spit schreef De eerlijke vinder als Boekenweekgeschenk. Een wrang portret over een jongen op zoek naar een vriendschap, welke hij vindt bij een van de kinderen van een tienkoppig Kosovaars vluchtelingengezin. Net als haar debuut, de bestseller Het smelt, is deze novelle gesitueerd in het geboortedorp van de schrijfster.

2022

1. De geschiedenis van mijn seksualiteit van Tobi Lakmaker. Heerlijk brutaal en grappig romandebuut met een serieuze ondertoon. De worsteling van een jonge schrijver met de eigen identiteit, relaties, ambitie en een ongeneeslijk zieke moeder. “Ik wilde ook een intellectueel worden, maar telkens wanneer ik een boek las, viel ik in slaap.”
2. Honger, het in 1890 verschenen debuut van Knut Hamsun. Een baanbrekende roman, in een nieuwe vertaling door Adriaan van der Hoeven en Edith Koenders, over de mentale woelingen van een armlastige schrijver. Dagenlang eet hij soms niet, zo berooid is hij. Als het lot hem eens goedgezind is en hij zich een maaltijd kan veroorloven, dan kan hij die niet binnen houden, zo van slag is zijn lichaam. Soms knabbelt hij van lieverlee op een stukje hout. Dan kan hij in elk geval even denken dat hij weer wat te eten heeft.
3. Booth van Karen Joy Fowler, een roman over de familie van John Wilkes Booth, de moordenaar van president Lincoln. Deze page turner gaat meer over zijn familie dan over hem. Met aan het eind de vraag hoe schuldig die familieleden zich voelden, of ze ooit weer maatschappijlijk geaccepteerd werden en of ze nog hielden van degene die nu een monster was gebleken.
4. Jonathan Franzens Kruispunt (Vert. Peter Abelsen): perfect huiselijk drama over het gezin Hildebrandt. Elk gezinlid is op een eigen manier getroebleerd. Franzen werpt licht op alle krochten van de ziel. Het mooi georkestreerde verhaal speelt zich grotendeels op 23 december 1971 af. Eerste deel van een trilogie.
5. Van Hanya Yanagihara’s Naar het paradijs (Vert. Inger Limburg en Lucie van Rooijen) las ik het dystopische derde boek, ‘Zone acht’: “In de wereld van nu draait het om overleven, en overleven doe je altijd in de tegenwoordige tijd. Het verleden doet er niet meer toe en de toekomst is in rook opgegaan. Overleven biedt ruimte voor hoop – hoop is zelfs een voorwaarde – maar niet voor plezier, en als gespreksonderwerp is het nogal saai.”
6. In Veranderen: Methode (Vert. Reintje Hoos en Jan Pieter van der Sterre) vertelt Édouard Louis. zijn eigen verhaal. Over studeren als ladder naar succes. Over de ambitie van een schrijverscarrière. “Mijn levensverhaal is een aaneenschakeling van verbroken vriendschappen. In elke fase van dit leven, van deze race tegen mezelf, heb ik om verder vooruit te komen afscheid moeten nemen van mensen van wie ik had gehouden. Dat was net zomin een besluit van mij als van hen: ik vocht om te transformeren en zij hadden niet dezelfde obsessie, ze bleven zoals ik was toen ik ze leerde kennen en ineens leken we niet meer op elkaar; we hadden elkaar niets meer te zeggen, begrepen elkaar niet meer.”
7. Terug naar huis (Vert. Arie van der Wal) van de Spaanse bestsellerauteur Jesus Carrasco. Een semi-autobiografische roman over hoe een zoon, na de dood van zijn vader, gedwongen wordt terug te keren naar zijn geboortedorp. Is het de plicht van kinderen om voor hun ouders te zorgen, zelfs als ze daarmee hun eigen leven moeten opgeven?
8. Jessica Au’s Cold Enough for Snow een moeder en dochter maken een rondreis door Japan. Ze zijn sinds de dochter volwassen is niet meer samen op stap geweest. Een roman over familie, relaties, opgroeien, ouderdom en afscheid nemen.
9. De jeugdroman Patroon van Marco Kunst: niet alleen een therapeutisch verslag van een puber gevangen in schuld maar ook een ideeënroman over vrije wil versus (nood)lot. Zware thematiek maar licht van toon: “Je mag anderen niet de schuld geven dat je bent wie je bent, dat je doet wat je doet, dat je geworden bent wie je bent. Of nou ja, dat mag wel even – natuurlijk mag je kwaad zijn om de shit waarin je door anderen terecht bent gekomen, maar daarna moet je verder, daarna moet je je leven weer in eigen hand nemen: je bent zelf verantwoordelijk voor hoe het verder gaat. Of je nou hoog springt of laag.”
10. Mohsin Hamids surrealistic The Last White Man: One morning, Anders wakes up to find that his skin has turned dark. As more and more people are transformed, the online unrest about the Great Replacement spills over into the streets. A novel about what it means to be an outsider and a plea for diversity and tolerance.

2021

1. Guzel Jachina’s Wolgakinderen, een kwaadaardig Russisch sprookje met de revolutie, de collectivisatie, de kunstmatige hongersnood, de Stalin-terreur en de ondergang van de Wolga-Duitsers, en Zulajka opent haar ogen, over een deportatie naar en de stichting van een dwangarbeidersnederzetting in Siberië. Beide vertaald door Arthur Langeveld.
2. De reparatie van de wereld van Slobodan Šnajder (Vert. Roel Schuyt). Een grote historische roman over Kroatië, de Tweede Wereldoorlog en het naoorlogse communisme. Tevens een tragische saga van een familie van Volksduitsers, becommentarieerd door een ongeboren nazaat (het alter ego van de schrijver).
3. Roest, de negende roman van Jakub Malecki (Vert. Karol Lesman). Liefde en lijden op het Poolse platteland van 1939 tot nu. Hoe het verleden iemands leven kan verstoren, maar ook hoe enkele personages het verleden als roest weten te verwijderen.
4. Drie mannen en een stoel: Kort onderkoeld reisverhaal uit 2008 van Christian Oster (Vert. Kiki Coumans) over drie innemende antihelden. Heerlijke aaneenschakeling van kleine voorvallen.
5. Dagen als gras van Jens Christian Grøndahl (Vert. Femke Muller). Elk van de zes verhalen bevat genoeg inhoud voor een hele roman. Het thrillerachtige verhaal ‘Ik ben de zee’ vond ik het mooiste verhaal: over de verdwenen bestuursvoorzitter van een familiebedrijf.
6. Robbert Welagens Raam, sleutel: het leven van een schrijfster komt tot stilstand wanneer ze op één dag gevoelens krijgt voor een vrouw, maar ook haar vriend verliest bij een ongeluk. Over aantrekkingskracht, schuldgevoel, rouw, leven en literatuur.
7. Kazuo Ishiguro’s Klara and the Sun: Is empathy typically human? What does it mean to love someone? A beautiful novel, written from the perspective of an Artificial Friend. From the winner of the 2017 Nobel Prize in Literature.
8. Maxim Osipovs De wereld is niet stuk te krijgen (Vert. Yolanda Bloemen en Seijo Epema). Verrassende verhalen over het hedendaagse Rusland, met als favorieten: ‘De zigeneurin’ en ‘Aan de Spree.’ Over de wisselvalligheid van het lot, de omgang met een repressief systeem en mensen op de grens tussen hoop, waanbeeld en leugen.
9. Merijn de Boers vermakelijke De saamhorigheidsgroep: over een stel wereldverbeteraars en een keurige diplomaat die er totaal niet tussen past, maar net doet of hij de idealen deelt en die verliefd wordt.
10. Heike Geisslers Seizoenarbeid (Vert. Hannelore Roth): autofictie over de ontmenselijking als werker bij Amazon waar prestaties constant worden gemonitord, je zelfstandig denkvermogen wordt ondermijnd en je geen band met andere werkers kunt opbouwen omdat je voortdurend op een andere plek wordt ingezet.

2020

1. De dag dat ik mijn naam veranderde van Bibi Dumon Tak: Een waargebeurde familiegeschiedenis over macht en onmacht, liefde en verraad, rouw en wraak, sissen en bijten.
2. Baron Wenckheim keert terug van László Krasznahorkai: Briljant speelt de Hongaarse meester, bekend van Sátántangó, met het verlangen naar een Messias in een post-communistische samenleving.
3. Karina Sainz Borgo’s Nacht in Caracas: overleven in een land in vrijeval, het door oorlog verscheurde Venezuela, waar geweld en anarchie de boventoon voeren.
4. Jaag je ploeg over de botten van de doden van de Poolse Nobelprijswinnaar Olga Tokarczuk, een geestige en slimme aanklacht tegen de omgang met dieren.
5. Zwarte schuur van Oek de Jong, een adembenemende roman over leven met een trauma. Hoe een enkele catastrofe de kunstenaar Maris levenslang tekent, hoe gevoelens van schuld en onvolkomenheid tot de grootste artistieke energie kunnen leiden. 
6. De Jezus-trilogie van J. M. Coetzee: Over een kind dat na een overzeese reis komt in een vreemd land, dat moeite heeft om zich te voegen in het schoolsysteem en dat ziek wordt, tot wanhoop van zijn pleegouders. Even raadselachtig als fantastisch drieluik.
7. Ten oosten van Eden van John Steinbeck: dit welhaast bijbelse magnum opus van twee pioniersfamilies in Californië verscheen in een uitmuntende nieuwe vertaling.
8. Marijke Schermers Liefde, als dat het is: een boek waarin huwelijksgeluk wordt gefileerd. Wanneer gaat liefde over in afkeer? Was de relatie ooit goed of had er nooit moeten worden begonnen? Haar boek In het oog uit 2024 is ook een boeiende psychologische pageturner.
9. Claudia Durastanti’s De vreemdelinge: een boek vol autobiografische herinneringen, associaties, mini-essays en curieuze verhalen over je anders voelen. 
10. Sander Kollaards Uit het leven van een hond: een allesbehalve doodgewone dag uit het leven van een 56-jarige, alleenstaande IC-verpleegkundige. Over de lust tot leven, wat er ook gebeurt of uitblijft.
11. Wij zijn licht van Gerda Blees: vanuit vele invalshoeken wordt onthuld wat er is gebeurd en nu gebeurt met de drie communeleden, nu de vierde is gestorven. Over groepsdwang en geloof.

2019

1. Normal People by Sally Rooney: This Irish author shines with a quiet novel that gets under the skin. How normal is the love between the rich Marianne and the poor Connell?
2. Lisa Halliday – Asymmetry: A funny, moving, and cleverly composed debut novel about the relationship between young and old, and between the state and the individual, between the rich West and the war-torn Middle East. Does a human life count?
3. Rob van Essen – De goede zoon: Wonderlijk boek over de roadtrip van een hoofdpersoon die voor een crimineel een nieuwe identiteit heeft bedacht, afscheidt neemt van zijn moeder, en op reis gaat met een empathische robotauto. 
4. Fernando Aramburu – Vaderland: een indringende roman over hoe vriendschappen, families en een dorp worden verscheurd door de aanslagen, moorden en afpersingspraktijken van de ETA.
5. Ane Riel – Hars: een grimmig, sprookjesachtig boek over een Deense familie die afgezonderd woont, op een eilandje waarvan de enige toegangsweg alleen bij eb droog valt.
6. De onverwachte rijkdom van Altena: prachtige roman van Jan van Mersbergen over de tegenstelling tussen stad en platteland.
7. Ilja Leonard Pfeijffer – Grand Hotel Europa: een grootse satire over alles: van destructief massatoerisme tot de uitverkoop van de Europese cultuur. Europa heeft slechts toekomst als ‘recreatiegebied voor de rest van de wereld’.
8. Chloe Benjamin: The Immortalists: Four children are told by a fortune-teller when they will die. It is the beginning of an exciting and touching family novel, in which the reader can disappear.
9. Otmars zonen. In zijn langverwachte tweede roman maakt Peter Buwalda de verwachtingen waar. Het eerste deel van een drieluik waarin machtige en smerige mannen ten val komen.
10. Sjoerd Kuyper- Bizar: Spannende jeugdliteratuur waarin een leesgrage puber een dagboek bijhoudt en ‘het echte leven’ naar hand probeert te zetten.

2018

1. Celeste Ng returns with LITTLE FIRES EVERYWHERE. About a neat place full of well-off families, where everything is just right. Until the arrival of two newcomers. To be filmed by Reese Witherspoon.
2. THE EIGHT MOUNTAINS by Paolo Cognetti. A psychological novel, in which the friendship of two boys is inseparable from their pure love for the mountains, as a place of purity and authenticity. The prizes for this international bestseller are well deserved.
3. JIJ BENT VAN MIJ. In lijn met de moord op Marianne Vaatstra, vertelt Peter Middendorp het verhaal van een boer die een meisje verkracht en vermoord om vervolgens gewoon verder te gaan met zijn leven

2017

1. EXIT WEST by Mohsin Hamid. It begins as a love story amidst the rubble of violence and uncertainty, but turns out to be a beautiful, detailed, and magical look at what it means to be an immigrant.
2. WERELDSCHADUW van Nir Baram. Over de wereld van het grote geld en cynische consultants en politici, die met geweld op de knieen worden gedwongen door een groep activisten.
3. Het grootse, wervelende, sprookjesachtige LAMPJE, het debuut van Annet Schaap. Nu al klassiek kinderboek waarmee zij in de voetsporen van Paul Biegel treedt. Voor jong en oud.
4. Er groeit een kind in de buik van het personage Marjolijn van Heemstra, die in de non-fictie-achtige roman EN WE NOEMEN HEM de verteller is. Dat kind wil ze naar oudoom Frans vernoemen, maar was hij in WOII nu wel of niet een verzetsheld?
5. KWAADSCHIKS Van A.F.Th. Vuistdikke, psychopathische thriller waarbij je niet wilt maar wel moet houden van de door paranoïde verlatingsangst gedreven en met drank en drugs gevoede Nico Dorlas. Samenleven met hem is een hel.